توسعه زیرساخت برق شهر کوهستانی بلده نور استان مازندران + تصاویر

اول بار در زمستان ۱۴۰۳ که سرمای استخوان سوز ارتفاعات سیاه سنگ بلده باد سرد را شلاق گونه را بر صورت می نواخت، نرم نرمک، پای بر کوه سنگی برف پوش نهادیم تا رشادت و تلاش سیمبانان و برج بندان زحمت کش گلوگاهی را در ارتفاعات سر به فلک کشیده البرز میانی به تماشا بنشینیم. دگر بار تیرماه ۱۴۰۴ بود که باز بر مراتع ارتفاعات بلده قدم نهادیم و بر صخره های بلند ایستادیم و برج های مرتب و مسلح به سیم های نقره ای دراز که تا افق  پیدا بود، نظاره گر بودیم.

در محل برج شماره ۳۹ خط ۶۳ کیلوولت دو مداره پول – بلده که می ایستید، دماوند پیداست و رخ می نمایاند. جای پای گرگ ها و گوزن ها و حیوانات کوهی بر برف زمستان نقش می بندد و شکوه کوه جلوه گری می نماید.

نمی شود فکر کرد که فردی بتواند در ارتفاع ۳۲۵۰ متری و در ماه های آذر و دی و بهمن و اسفند و در زمین پوشیده از برف، به ارتفاع ۳۵ متری با کپسول اکسیژن از دکل صعود کرده و سیم ها را به مقره های شیشه ای و برج های فلزی یخ بسته اتصال دهد. روی سیم ها بخزد و پیچ و مهره های اتصالات را سفت نماید تا مردم در آسایش باشند و نان حلال بر سفره آورده و به تماشای لبخند فرزندان بنشیند.

انتهای بهار بود که این خط مهم و سرسخت برای برق دار شدن در قبل از پیک بار برق ۱۴۰۴ به ایستگاه پایانی نزدیک می شد، البته اگر برف و بوران سنگین روزهای سخت زمستان و بهار، مجال کار را می داد زودتر کار به نتیجه می رسید. هر چند که مردم و رهگذران به سیمبانان راس دکل های آهنین نظاره می کردند و با ذکر صلوات و خداقوت برای آنها آرزوی سلامتی می دادند، اما سختی کار و روزگار که این مردان پولادین را محکم و استوار برای آبادانی کشور ساخته است، برای آنها دست تکان می دادند و کلاه از سر بر می داشتند.

در این کشاکش کار و تلاش، دکتر موسوی تاکامی که همواره از این پروژه سنگین بازدید می نماید، با همراهان برای سرکشی و دیدار با همکاران، از مراحل احداث خط و پست ۶۳/۲۰ کیلوولت بلده به سیاه سنگ در زمستان و تابستان می آمد. او شب قبل را در منزل نیما یوشیج اتراق می کرد و روزها در کنار تکنسین های خطوط و سیمبانان و دکل بندان می گذراند تا باشد که روحیه این انسان های شریف قوی، مضاعف تقویت گردد.

پای صحبت مدیر عامل شرکت برق منطقه ای مازندران و گلستان می نشینیم تا از بلده و خط فوق توزیع نیروی برق و ایستگاه فوق توزیع انتهای مسیر آن بگوید. او اینگونه لب به سخن گشود و گفت:

بلده از دوران کهن بخش مهمی از مازندران بوده و تاریخ آن به دوره های پیش و پس از اسلام تقسیم می شود. تعدادی از علما، اندیشمندان، شعرا، هنرمندان و سیاستمداران مازندران، اهل بلده هستند. این منطقه ۳۳۰ دلاور نامدار شهید را تقدیم نموده است که بسیار ارزشمند و ستودنی است.

بلده، حدود ۷۰ پارچه آبادی از دونا در کندوان تا رزن درهراز را در دل خود جای داده است. این کهن شهر تا شهریور سال ۱۳۲۰، از نقاط پرجمعیت مازندران بوده اما ازشهریورسال ۱۳۲۰ به بعد روند مهاجرت سرعت پیدا می کند. مهم ترین علت مهاجرت مردم به شهرها، ضعف در زیرساخت ها، جاده نامناسب، عدم توجه به توریسم و میراث فرهنگی، بی توجهی به رونق اقتصادی، نبود هتل ها، عدم بازسازی قلعه های تاریخی و عدم توجه به احداث شهرک صنعتی، مسکن، جاذبه های اسکان، دبیرستان ها و جذابیت های لازم برای نسل جوان بوده است. بلده دارای جاذبه های گردشگری فراوان و قلعه ها و بناهای تاریخی بوده اما در طول سالیان گذشته و حال به دلیل عدم توجه به آثار و سرمایه های ملی خبری از این بناها نیست.

ایجاد باغات گیاهان دارویی، توسعه صنایع دستی، رستوران های سنتی، ایجاد راه های دسترسی مناسب به روستاهای اطراف تاریخی نظیر یوش، توسعه سیستم روشنایی خیابان های شهری و روستایی، پیست اسکی، ایجاد مسیرهای کوهپیمایی خانوادگی و حرفه ای و شهرک صنعتی به همراه احداث نیروگاه های بادی و خورشیدی می تواند در جذب توریست و توسعه گردشگری کمک نماید.

دیار زیبای بلده به جهت دارا بودن مناظر طبیعی بکر نظیر:دشت، جنگل، کوهپایه، کوهستان، آثار طبیعی و باستانی، می‌تواند محل جذب گردشگران داخلی و خارجی باشد.

در زمان های کهن مردمان لواسانات، اوشان و فشم، میگون، برگ جهان (برگ جون)، گرمابدر و آبنیک و سایر روستاهایی که از دهه های اخیر به استان تهران پیوستند، در بلده گرد هم می آمدند و داد و ستدها در بلده انجام می شده است. لذا بلده در سنوات گذشته مرکز تجاری، تفریحی و تحصیل دیار کوهستانی مازندران بوده است. این شهر مهم در زمان ساسانیان و سلجوقیان بسیار رونق داشته است.

از ۱۷۰ میلیون سال پیش که دایناسورها در کوهستان های بلده جولان می دادند و این مهم در حین احداث جاده تهران شمال در مسیر کندوان و در پل زنگوله، یافته شده است، تا دوران ساسانیان که با ساخت قلاع مستحکم، شهر شخصیت نظامی، سیاسی و اقتصادی یافت، تا دوران سلجوقیان و پادوسبانان که قلعه پولاد بازسازی شد و شهر مجدد احیا گشت، بلده بر بلندای افتخار مازندران ایستاده است.

بلده شهر اباعبدالله ناتلی پزشک دوران بوعلی سینا، شیخ فضل الله نوری (شیخ فضل الله نوری درس های مقدماتی را در بلده خواند)، علامه محدث نوری، نیما یوشیج، نخبگان، سیاستمداران، هنرمندان، شعرا، مشاهیر و بزرگان ایران و مازندران است.

مهمترین دلیل عدم توسعه بلده، زیرساخت های ضعیف آن، از جمله برق و انرژی بوده است.

مدیر عامل برق منطقه ای مازندران و گلستان و رئیس شورای پایایی برق استان های مازندران و گلستان افزود: آن طور که از مستندات پیداست، اولین روستای مازندران که برقدار شد، روستای پالوجده نوشهر بود که در سال ۱۳۴۷ برق دار شده است. بعد از آن روستاها به ترتیب نزدیکی به شهرها، برقرسانی شده اند.

موسوی تاکامی در ادامه گفت: بلده برای اولین بار در سال ۱۳۴۹ با نصب یک دیزل ژنراتور برق دار شد. در این سال کلاردشت و بلده در قالب یک امور برق اداره می شدند. اولین موتور ژنراتور برق بلده ۲۰۵ کیلوواتی بوده است که در سال ۱۳۴۹ معادل ۴۷ هزار کیلووات ساعت برق تولید کرده و برای تولید این میزان برق ۳۴ هزار لیتر گازوئیل مصرف شد. همین ژنراتور در سال ۱۳۵۶ ۹۵ هزار کیلووات ساعت با مصرف گازوئیل ۴۲ هزار لیتر، تولید برق داشته است.

با پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی، ظرفیت ژنراتور در انتهای سال ۱۳۵۷ به ۴۰۵ کیلووات ساعت رسید که ۲۵۶ هزار کیلووات ساعت برق تولید کرده است. سال ۱۳۵۸، ظرفیت این نیروگاه در بلده به ۴۱۵ کیلووات و پس از آن حداکثر به ۵۱۲ کیلووات رسیده است.

البته بلده در سال ۱۳۵۳ دارای ۲۶ مشترک عمومی، ۱۸۷ مشترک خانگی و ۶ مشترک دولتی و خدماتی داشت که مجموعا ۲۱۹ مشترمک بودند و پیک مصرف انها کمتر ۲۰۰  کیلووات در اسفندماه بوده است.

این نیروگاه با اتصال بلده به شبکه سراسری برق با شبکه ۲۰ کیلوولت، از مدار خارج شد.

تا قبل از به مدار آمدن پست فوق توزیع جدیدالاحداث، بلده با چند فیدر ۲۰ کیلوولت از طریق پست های ۶۳/۲۰ کیلوولت نیما در جاده هراز و پست ۲۰/۶۳ کیلوولت پول تغذیه می شد. شبکه پشتیبان این شبکه نیز از طریق کندوان ایجاد شده بود.

حداکثر نیاز مصرف بلده با ۷۰ پارچه آبادی که حدود ۱۰ هزار مشترک برق دارد در حال حاضر ۱۰ مگاوات است.

موسوی تاکامی تشریح کرد که: پروژه احداث خط ۶۳ کیلوولت دو مداره از شهر پول به بلده نور، ۴۲ کیلومتر مسیر طول دارد که ۸۴ کیلومتر مدار است و این خط فوق توزیع با فیبر نوری ۲۴ تار ۱۰.۵ تجهیز شده است. امکان انتقال توان ۱۰۰ مگاوات را دارد و از مسیر پول در ارتفاع ۱۴۰۰ متر از سطح دریا که در ۱۸۹ کیلومتری ساری قرار دارد شروع شده و با عبور از لاشک – کجور – پیجلو – لیگوش – هزار خال – شاه ناجار – صالحان – ورازان – سیاه سنگ (ارتفاع ۳۲۵۰ متر از سطح دریای آزاد) – تلار سر به زرین کمر و بلده می رسد.

برای احداث این خط در ۱۸۰ نقطه فونداسیون اوگر در زمین های سنگی احداث شد.  غالب سنگهای این منطقه، سنگ های آتشفشانی و رسـوبی کرتاسـه مـی باشـند. بـر اسـاس مطالعـات پتروگرافی سنگ های آذرین این منطقه شامل سنگ های آذرین خروجی( شامل اولیـوین بازالـت و تراکـی بازالـت و آلکـالی تراکیت و تراکی آندزیت ) و به ندرت نیمه عمیق (دلریت ) می باشند. لذا کندن گودال های احداث فونداسیون در این منطقه بسیار سخت، بصورت دستی و با کمپرسور به همراه بوده است.

موسوی تاکامی تاکید کرد که این خط از لحاظ ارتفاعی، نسبت به سایر خطوط انتقال و فوق توزیع کشور، در بلندترین ارتفاع از سطح دریای آزاد و در ارتفاع ۳۲۵۹ متری قرار دارد.

بتن فونداسیون ها با شن، ماسه و سیمانی که با قاطر و تراکتور به محل سرچاله ها حمل می شدند، با خلاطه درست شدند؛ هرچند که تعدادی از این فونداسیون ها، در منطقه لاشک از بتن اماده استفده کردند. اکثر فونداسیون ها در سال ۱۴۰۲ اجرا گردیدند.

برج های فلزی و مشبک این خط از نوع T2-30 ارتفاع بلند، GNN، AA، CC و از تیپ DB ساخته شده اند. وزن برج ها بیش از ۱۲۵۰ تن بوده است. بلندترین اسپن این خط  ۷۲۰ متر است که برای این اسپن از هادی Hawk استفاده شده است که دارای حد گسیختگی یا UTS بیشتری نسبت به سیم لینکس است. این اسپن در پایین دست سیاه سنگ به سمت زرین کمر واقع شده است.

مقره های خط از نوع شیشه ای آنتی فاگ بوده که در برابر شرایط سخت کوهستان و رطوبت ومه دامنه کوه مقاوم است.

در این پروژه، سیم هادی لینکس با مقطع ۲۲۵ میلی مترمربع به وزن تقریبی ۳۵۰ تن و امکان انتقال ۱۰۰ مگاوات توان و سیم گارد از نوع OPGW  ۲۴ تار ۱۰.۵ به طول تقریبی ۴۲ کیلومتراستفاده شده است. سیم گارد دارای فیبر نوری می تواند بستر مخابراتی مناسبی را برای بلده ایجاد نماید. سرعت اینترنت را افزایش داده، مخابرات را توسعه دهد و امکان پایش و کنترل شبکه را برای برق منطقه ای ایجاد نماید.

تاکامی ادامه داد: هزینه تمام شده خط ۶۳ کیلوولت دو مداره پول – بلده حدود ۵۰۰ میلیارد تومان با احتساب هزینه های خسارات تامین زمین جهت احداث فونداسیون شده است. پست ۶۳/۲۰ کیلوولت بلده دارای ظرفیت ۴۰ مگاولت آمپر است که از تجهیزات ۱۳۲ کیلوولت برای بخش ۶۳ کیلوولت و تجهیزات ۳۳ کیلوولت برای بخش ۲۰ کیلوولت استفاده شده است. علت آن، قرار گرفتن پست در ارتفاع تقریبی ۳۰۰۰ متر است که با افزایش ارتفاع از سطح دریا باعث کم شدن دانسیته هوا می‌گردد و در نتیجه خاصیت عایقی کمتر شده و مقدار ولتاژ شکست برای یک فاصله مشخص کمتر شده و همچنین تبادل حرارت بین دستگاه ها و محیط اطراف کندتر می‌گردد.

تعداد ۴ فیدر فشار متوسط ۲۰ کیلوولت خروجی این پست، بار بلده و روستای اطراف آن را با کیفیت مناسب تغذیه می نماید.

برای بهبود کیفیت توان، مجموعه خازن ۴.۸ مگاوار بزودی نصب می شود. هزینه تمام شده این پست در فاز اول حدود ۱۵۰ میلیارد تومان است.

مدیر عامل برق منطقه ای مازندران و گلستان افزود: پروژه در شرایط سخت بهار و پاییز و زمستان، نصب برج و سیم کشی شد. برف زیاد و بادهای تند، کار را برای سیمبانان سخت نموده اما آنها با شهامت و جسارت کار را به پایان رساندند.

موسوی تاکامی در پایان افزود: با احداث این شبکه عظیم و پست فوق توزیع، انتظار می رود و امید است تا با احداث شهرک صنعتی سبز، مراکز توریستی و گردشگری  و تجاری، ۷۰ درصد بار پست صرف تولید ناخالص ملی گردد.

این پست در اول مرداد ۱۴۰۴ با حضور مسئولین شهر بلده، موسوی تاکامی مدیر عامل شرکت برق منطقه ای مازندران و گلستان و پیمانکاران و مشاورین پروژه برق دار شد. با اتصال شبکه فشار متوسط بلده در مرداد ۱۴۰۴ به پست فوق توزیع، حدود ۳۵ ولت ولتاژ شهر بلده بهبود یافت.