رییسجمهور امروز ۲ مهر ماه حول و حوش ساعت ۱۷:۳۰ تا ۱۸ در هشتادمین نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد سخنرانی میکند. اظهاراتی که بسیاری از تحلیلگران معتقدند در یکی از حساسترین برهههای تاریخی این سرزمین ایراد میشود تا در برابر پروپاگاندای وسیع امریکا و اسراییل، پیام صلح، دوستی و اقتدار ایرانیان را به جهانیان ارسال کند.
به گزارش اعتماد، محسن حاجیمیرزایی به عنوان رییس دفتر رییسجمهور، سیدمهدی طباطبایی به عنوان معاون اطلاعرسانی و مهدی سنایی به عنوان مشاور سیاسی رییسجمهور و سید عباس موسوی معاون تشریفات نهاد ریاستجمهوری، در این سفر مهم حضور دارند و مشاورههای لازم را به رییسجمهور پزشکیان میدهند.
ازسوی دیگر سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان هم روز یکشنبه تهران را به مقصد نیویورک ترک کرد تا مقدمات لازم برای اجرای برنامهها و دیدارهای رییسجمهور در نیویورک را فراهم سازد. هر سخنران یک زمان ۱۵ دقیقهای دارد که معمولا کم و زیاد میشود، مطابق پیشبینیها، رییسجمهور پزشکیان نیز متن خود را با توجه به این زمان تنظیم و ایراد میکند.
اما در آستانه سخنرانی رییسجمهور پزشکیان در صحن عمومی سازمان ملل، ایرانیان از هر قشر و گروه و تفکر یکصدا به حمایت از رییسجمهور پرداخته و اعلام کردند بر سر منافع ملی کشور و تمامیت ارضی ایران انسجام و اتحاد خود را حفظ خواهند کرد.
بسیاری از ایرانیان از اقشار مختلف مانند معلمان، پزشکان، کارگران، کسبه، نیروهای نظامی، کارمندان و… در گفتوگو با «اعتماد» اعلام کردند علیرغم وجود مشکلات و تنگناهای اقتصادی، معیشتی، اجتماعی و… از گفتمان رییسجمهور به عنوان نماینده ایرانیان حمایت کرده و امیدوارند از طریق اتحاد و انسجام عمومی زمینه حل مشکلات و بهبود شاخصهای اقتصادی و معیشتی نیز فراهم شود.
اما سکانسهای مختلفی از حضور روسای جمهور ایران در صحن علنی سازمان ملل وجود دارد که در هر کدام از آنها ردپای بخشی از تحولات سیاسی کشورمان نمایان است.
از حضور شهید رجایی و آیتالله خامنهای در سالهای ابتدایی انقلاب گرفته تا حضور سید محمد خاتمی و طرح ایده گفتوگوی تمدنها در دهه ۷۰ و پس از آن حضورهای حاشیهای احمدینژاد و حسن روحانی و… همگی این سفر را به یکی از مهمترین سفرهای دیپلماتیک ایران بدل ساختند. البته تا قبل از حضور محمود احمدینژاد رسم بر این بود که روسای جمهور کشورمان در طول ۸ سال زعامت خود یکبار در نشست سران مجمع عمومی سازمان ملل حاضر شوند اما پس از احمدینژاد سنت حضور سالانه روسای جمهور ایران در نیویورک پایهگذاری شد و تداوم یافت.
در این گزارش نوری به زوایای مهم حضور روسای جمهور ایران در صحن علنی سازمان ملل در نیویورک تابانده شده است.
سال ۱۳۵۹/ زخمهایی که گویای همه چیزند
مهر ۵۹ نخستین تجربه ایرانیان از سفر یک هیات بلندپایه ایرانی برای شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل است؛ سفری که عصر روز چهارشنبه ۲۴ مهر ماه ۱۳۵۹ از فرودگاه مهرآباد تهران به سمت فرودگاه جان اف کندی نیویورک آغاز و در تاریخ سیاست خارجی ایران ثبت شد.
شهید رجایی در راس هیاتی ۱۱ نفره به نیویورک رفت و در سخنان خود در شورای امنیت به نقد حمایت همهجانبه قدرتهای جهانی از صدام پرداخت. کلیدیترین صحنه این سفر اما زمانی است که رییسجمهور فقید ایران در برابر دوربین رسانههای بینالمللی جورابهای خود را درآورده، پای برهنه خود را روی میز گذاشت و گفت: «من به مدت دو سال در زندانهای رژیم شاه معدوم، زندانی کارتر و امریکا بودم. آثار شکنجه و سختیهایی که در زندان بر من روا شد، بعد از چهار سال هنوز بر بدنم نمایان است.»
سال ۱۳۶۶/ پیشنهاد تشکیل دادگاه نورنبرگ برای صدام
۷ سال پس از سفر شهید رجایی به نیویورک و در کشاکش جنگ ایران و عراق اینبار آیتالله خامنهای به عنوان رییسجمهور ایران راهی نیویورک میشود تا صدای ملت ایران را در صحن عمومی سازمان ملل بازتاب دهد.
آیتالله خامنهای از فرصت حضور در نیویورک و بازخوردهای وسیع رسانهای این سفر استفاده کرد تا تصویری از جنایات صدام و حامیان غربیاش ارایه کند.
رییسجمهور وقت ایران در سخنرانی خود، صدام را به هیتلر تشبیه میکند و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبیه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمین امنیت منطقه میشود.
سال ۱۳۵۹/ افشاگری شهید رجایی در سازمان ملل
شاید بتوان به یاد ماندنیترین و تاریخیترین سفر یک مقام عالیرتبه جمهوری اسلامی ایران به نیویورک جهت شرکت در مجمع عمومی سازمان ملل را سفر شهید محمدعلی رجایی دانست؛ سفری که عصر روز چهارشنبه ۲۴ مهر ماه ۱۳۵۹ از فرودگاه مهرآباد تهران به سمت فرودگاه جان اف کندی نیویورک انجام شد.
در این سفر شهید رجایی در راس هیاتی ۱۱ نفره به نیویورک رفت و طی سخنانی در شورای امنیت سازمان ملل حمایت همهجانبه غرب از رژیم بعث صدام را با ارایه مستنداتی به باد اننقاد گرفت و حتی برای اثبات گفتههای خود در جمع خبرنگاران، زخمهای پای خود را به آنان نشان داد. شهید رجایی از جنایات ارتش عراق در خوزستان پرده برداشت و جزییاتی تکاندهنده از جنگ تحمیل شده به ایران را به اطلاع اعضای شورای امنیت رساند.
سال ۱۳۶۶/ افشاگری آیتالله خامنهای در سازمان ملل/ صدام، هیتلر است
سال ۶۶ برای نخستینبار پس از انقلاب اسلامی، آیتالله خامنهای در قامت رییسجمهور وقت کشورمان عازم نیویورک شد و با سخنرانی غرا و موجز خود در مجمع عمومی سازمان ملل به تعبیر رییس وقت مجلس، استکبار را در لانه خود افشا کرد. حضور آیتالله خامنهای در نیویورک و سخنرانی ایشان در مجمع عمومی سازمان ملل در شرایطی رخ داد که ۷ سال از تجاوز رژیم بعث عراق به ایران و حمایت همهجانبه دنیای غرب از این تجاوز میگذشت؛ لذا رییسجمهور وقت کشورمان از این فرصت استفاده کرد و جنایتهای صدام که با سکوت و تایید مدعیان حقوق بشر همراه بود را از تریبون سازمان ملل به گوش جهانیان رساند.
آیتالله خامنهای در سخنرانی خود، صدام را به هیتلر تشبیه میکند و خواستار استفاده از تجربه دادگاه نورنبرگ و طرح تنبیه عراق به عنوان متجاوز به منظور تضمین امنیت منطقه میشود.
دهه ۷۰/ استقبال جهانیان از ایده گفتوگوی تمدنهای سید محمد خاتمی
پس از تجربه شهریور ۷۰ آیتالله هاشمیرفسنجانی از حضور در نیویورک، مهمترین تجربه ایران در صحن علنی سازمان ملل با ایدهپردازی و پیشنهاد قابل توجه سید محمد خاتمی باز میگردد.
خاتمی با طرح ایده گفتوگوی تمدنها در برابر طرح جنگ تمدنهای هانتینگتون یکبار دیگر توجه جهانیان را به ایران و ایرانیان جلب کرد. خاتمی طی ۸ سال ریاستش بر ایرانیان دو بار در مجمع عمومی سازمان ملل حضور یافت. ماجرای دست ندادن خاتمی با کلینتون علیرغم تلاشهایی که دبیرکل سازمان ملل و برخی رهبران برای انجام این دیدار داشتند ازجمله مهمترین حاشیههای این سفر بود. سعید حجاریان با بیان خاطرهای در این خصوص به تسنیم میگوید: «سفر اول خاتمی که به نیویورک رفتیم من مشاورش بودم و همراهش بودم در نیویورک. من بودم و ابطحی و آقا رضا خاتمی. ظریف بود و کمک کرد. وزیر خارجه هم که آقای کمال خرازی بود. ما سه تا (سعید حجاریان، محمدعلی ابطحی و رضا خاتمی) داشتیم میرفتیم در کریدور (راهرو) کنار شورای امنیت. دیدیم یک دفعه کلینتون با گاردش دارد میآید. خاتمی (محمد) هم به ما گفته بود مبادا شما جایی روبهرو شوید با اینها.
بنا بود بالاخره دست ندهیم دیگر. به ما گفته بود نکنید این کار را. ما تا دیدیم کلینتون و گاردش دارند میآیند واقعا ماندیم چه کنیم. خلاصه دیدیم چارهای نداریم، پریدیم در سالن اندونزی و پشت پردهها قایم شدیم. (خنده) آنها آمدند و رد شدند. ما مدام میترسیدیم که نکند گاردش بفهمد و بگوید اینها ایستادهاند اینجا که کلینتون را ترور کنند! و این بشود اول دعوا.» علیرغم این محدودیتها، اما اعتباری که خاتمی از تمدن و فرهنگ ایرانی در سطح جهان ایجاد کرد تا مدتها نقل محافل بینالمللی و اندیشکدههای خارجی بود.
۸۴ تا ۹۲/ سفرهای پرتعداد
تا قبل از حضور احمدینژاد به عنوان رییسجمهور ایران در نیویورک همه تجربههای ایران از حضور روسای جمهورش در نیویورک به ۵ مورد خلاصه میشد. اما رییس دولتهای نهم و دهم که علاقه بسیاری به سفر به ینگه دنیا داشت، هر سال با هیاتی رسمی و غیررسمی پرتعداد رحل اقامت در نیویورک میافکند. حضور احمدینژاد اما بیشتر از اینکه در راستای منافع ملی کشور باشد در راستای مطالبات صهیونیستها بود. انکار هولوکاست توسط احمدینژاد در صحن علنی سازمان ملل، باعث شد اسراییل از این اظهارات نهایت سوءاستفاده را کرده و برای ایران هزینهسازی کند.
ماحصل ۸ سال زعامت محمود احمدینژاد بر ساختار اجرایی کشورمان، ۶ قطعنامه سازمان ملل و بر باد رفتن بیش از ۷۰۰ میلیارد دلار پول نفت بود. مشکلاتی که ردپای آن هنوز هم که ایران در آستانه فعالسازی مکانیسم ماشه قرار دارد برای ایران هویداست.
۹۲ تا۱۴۰۰/ برجام و دیالوگی که برقرار میشود
حسن روحانی در سال ۹۲ با شعار توافق با غرب راهی پاستور شد و کمتر از یک ماه پس از پیروزی خود راهی نیویورک شد.
روحانی در سخنانی که در سوم مهر سال ۹۲ در شصت و هشتمین مجمع عمومی سازمان ملل ایراد کرد، ایده جهان عاری از خشونت و افراطیگری را مطرح کرد.
مهمترین اتفاق حاشیهای مرتبط با این سفرها در تجربه اول سفر روحانی رخ داد. زمانی که در فرودگاه جان اف کندی چند دقیقه قبل از ترک خاک امریکا حدود ۱۵ دقیقه با اوباما، رییسجمهور امریکا مکالمه تلفنی انجام داد و پس از ۳۵ سال تابو گفتوگوی مستقیم روسای جمهور ایران و امریکا را شکست؛ تابوشکنیای که سایه آن همواره همراه روحانی بود و تا آخر نیز او را رها نکرد.
بسیاری از تحلیلگران معتقدند بخشی از مشکلات دولت روحانی به همین تابوشکنی در گفتوگوی مستقیم با اوباما مربوط بود، چراکه تندروها هرگز او را به خاطر این خبط نبخشیدند.
۱۴۰۰ تا ۱۴۰۳ / موضع مقاومت
سال ۱۴۰۰ مجمع عمومی سازمان ملل به دلیل همهگیری کرونا برگزار نشد و اولین حضور شهید ابراهیم رییسی، رییس دولت سیزدهم در سازمان ملل به سال ۱۴۰۱ مربوط میشود.
رییسجمهور شهید ۲۸ شهریور ۱۴۰۱ عازم نیویورک شد. سخنرانی رییسی در مجمع عمومی سازمان ملل را میتوان از مهمترین بخشهای این سفر اعلام کرد؛ وی در نشست با اشاره به ترور سردار شهید قاسم سلیمانی به دستور رییسجمهور امریکا و توسط نیروهای این کشور، عکس این شهید را روی دست گرفت. همزمانی این سفر با رخدادهای سال ۱۴۰۱ باعث شد تا اخبار این سفر در حاشیه رخدادهای سیاسی و اجتماعی کشورمان قرار بگیرد.
۱۴۰۳ به بعد/ تلاش برای توافقسازی و توسعه
امروز مسعود پزشکیان به عنوان نهمین رییسجمهور ایران، دومین تجربه حضور خود در صحن علنی سازمان ملل را پشتسر میگذارد.
پزشکیان یک سال قبل روز یکشنبه اول مهر ماه عازم نیویورک شد تا به عنوان رییسجمهور ایران با جهانیان گفتوگو کند؛ در دومین تجربه اما شرایط جهانی و منطقهای به شدت تغییر کرده، تجاوزگریهای صهیونیستها به کشورهای مختلف، همچنین تلاش کشورهای منطقه برای شکلدهی به پیمانهای منطقهای فضای متفاوتی را حول و حوش این سفر ایجاد کرده است. ازسوی دیگر مطرح شدن فعالسازی مکانیسم ماشه و تلاش دولت برای توافقسازی بینالمللی سفر دوم پزشکیان به نیویورک را سرنوشتساز کرده است.
مردم ایران امروز پای گیرندههای خود منتظر دیدن و شنیدن متن سخنرانی رییسجمهور هستند.