عبارت – گروه جامعه: ساعت ۱۸:۳۱ عصر دیروز پنجشنبه(۱۸ بهمن ماه) واژگونی اتوبوس در محور قدیم ماهان به کرمان(محدوده دوراهی سیرچ) گزارش شد که بلافاصله هشت آمبولانس و یک دستگاه اتوبوس آمبولانس به محل حادثه اعزام شد.
به گزارش عبارت نهایتا اعلام شد در واژگونی اتوبوس حامل دختران دانش آموز دبیرستان فرزانگان شهر کرمان در بازگشت از اردوی شهداد ۶ نفر از جمله چهار دانش آموز جان باختند و ۲۷ نفر تحت مداوا قرار دارند که گفته شده حال دو نفر وخیم است.
مسئولان براساس شواهد اعلام کرده اند که علت حادثه بریدن ترمز اتوبوس بوده است.
اسامی جان‌باختگان به شرح زیر است:
نخعی، ۱۶ ساله
پریناز، ۱۷ ساله
آتنا، ۱۶ ساله
دینا، ۱۶ ساله
امیرعباس، ۷ ساله
صدیقه حاج‌علی‌زاده، ۳۴ ساله
صدیقه حاج‌علی‌زاده و پسر ۷ ساله‌اش، امیرعباس، به عنوان سرایدار و فرزند سرایدار مدرسه، همراه با دانش‌آموزان در این سفر حضور داشتند. متاسفانه حادثه دردناک تصادف اتوبوس دانش‌آموزان تیزهوشان کرمان، یادآور حادثه تلخ و مرگبار دانشجویان نخبه دانشگاه شریف در سال ۷۶ است. همان حادثه‌ای که مریم میرزاخانی نابغه ریاضیات جهان از آن جان سالم به در برد. سقوط اتوبوس حامل دانشجویان شریف در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۳۷۶ رخ داد که در پی آن دو تن از دانشجویان دانشگاه تهران و پنج نفر از دانشجویان شریف که در مسیر بازگشت از بیست و دومین دوره مسابقات ریاضی که در اهواز برگزار شده بود، کشته شدند. علاوه بر این، دو راننده اتوبوس نیز در ام سانحه جان باختند.
به گزارش عبارت؛ ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و وضعیت جاده‌ای، همواره شاهد حوادث ناگواری در جاده‌های خود بوده است. تصادفات اتوبوس به دلیل تعداد بالای مسافران و اهمیت بالای سفرهای عمومی، از پرخسارت‌ترین حوادث جاده‌ای محسوب می‌شوند. در این گزارش، به بررسی خونین‌ترین تصادفات اتوبوس در ایران در یک دهه اخیر پرداخته‌ایم. مواردی که نه‌تنها درس عبرت نمی‌شوند، بلکه بارها شاهد تکرار مواردی مشابه هستیم که به راحتی قابل پیشگیری بودند.
۱. تصادف اتوبوس نی‌ریز – استان فارس (۱۳۹۵)
• زمان حادثه: ۲۳ تیر ۱۳۹۵
• محل حادثه: جاده نی‌ریز، استان فارس
• تعداد کشته‌ها: ۱۹ نفر
• شرح حادثه: در این تصادف وحشتناک، یک اتوبوس حامل دانش‌آموزان دختر که از استان هرمزگان عازم شیراز بود، پس از واژگونی به دره سقوط کرد. بیشتر قربانیان این حادثه دختران دانش‌آموز بودند که به دلیل شکست ترمز و عدم کنترل راننده جان باختند.
۲. تصادف محور سنندج – کرمانشاه (۱۳۹۷)
• زمان حادثه: ۲۰ تیر ۱۳۹۷
• محل حادثه: جاده سنندج به کرمانشاه
• تعداد کشته‌ها: ۱۱ نفر
• شرح حادثه: در این حادثه یک تانکر حامل مواد سوختی با اتوبوس مسافربری برخورد کرد و در نتیجه انفجاری مهیب رخ داد. بر اثر شدت آتش‌سوزی، تعدادی از مسافران در همان لحظات ابتدایی جان باختند. این حادثه به دلیل بی‌توجهی به اصول ایمنی حمل و نقل مواد خطرناک و عدم وجود زیرساخت‌های مناسب رخ داد.
۳. تصادف محور جاجرود – تهران (۱۳۹۲)
• زمان حادثه: ۲۰ شهریور ۱۳۹۲
• محل حادثه: جاده تهران به جاجرود
• تعداد کشته‌ها: ۴۴ نفر
• شرح حادثه: در این تصادف، دو اتوبوس در محور تهران-جاجرود به دلیل ترکیدن لاستیک و انحراف از مسیر، به یکدیگر برخورد کردند و آتش‌سوزی مهیبی رخ داد. تعداد کشته‌های این حادثه بسیار بالا بود و به عنوان یکی از مرگبارترین تصادفات جاده‌ای در ایران به ثبت رسیده است.
۴. تصادف اتوبوس دانشگاه آزاد (۱۳۹۷)
• زمان حادثه: ۴ دی ۱۳۹۷
• محل حادثه: جاده تهران – واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد
• تعداد کشته‌ها: ۱۰ نفر
• شرح حادثه: اتوبوسی که در حال جابجایی دانشجویان دانشگاه آزاد از واحد علوم و تحقیقات تهران بود، به دلیل نقص فنی در سیستم ترمز و پیچ‌های خطرناک جاده، واژگون شد. این حادثه موجی از انتقادات را به سمت مدیریت ایمنی جاده‌های دانشگاه و همچنین نظارت بر حمل و نقل عمومی ایجاد کرد.
۵. تصادف اتوبوس در محور سوادکوه – استان مازندران (۱۴۰۰)
• زمان حادثه: ۲۴ شهریور ۱۴۰۰
• محل حادثه: جاده سوادکوه، استان مازندران
• تعداد کشته‌ها: ۱۶ نفر
• شرح حادثه: اتوبوسی که در حال حمل مسافران از تهران به گنبدکاووس بود، در محور سوادکوه واژگون شد. این حادثه به دلیل لغزندگی جاده و سرعت غیرمجاز رخ داد. تعدادی از مسافران در لحظات اولیه حادثه جان خود را از دست دادند.
به گزارش عبارت بر این اساس بیشترین تعداد کشته‌ها مربوط به حادثه محور تهران-جاجرود با ۴۴ کشته است و عوامل اصلی را باید در نقص فنی، عدم کنترل سرعت، جاده و خودروهای غیرایمن، لوازم یدکی بی کیفیت، عدم نوسازی ناوگان حمل‌ونقل و بی‌توجهی به قوانین رانندگی جستجو کرد . همچنین آمارها حاکی از آن است که در تابستان و ماه‌های پایانی سال، به دلیل افزایش حجم سفرها، تصادفات بیشتری رخ می‌دهد.
جاده‌های کوهستانی و باریک مانند جاده‌های استان مازندران و کرمانشاه، و جاده‌های پرتردد مانند محور تهران-کرمانشاه و تهران-جاجرود است
.
اما پیشنهادات فراوانی برای کاهش تصادفات داده شده و بارها تکرار شده‌اند، اما متأسفانه چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرند، لکن وظیفه روزنامه‌نگاران ایجاب می‌کند حتی اگر شده صدها بار این راهکارها را که از سوی متخصصان مطرح می‌شوند تکرار کند تا شاید روزی فرا برسد که گوش شنوا و دست توانایی برای اجرای آنها در کار باشد
۱. بهبود زیرساخت‌های جاده‌ای: افزایش ایمنی جاده‌ها و رفع نقاط حادثه‌خیز می‌تواند نقش مهمی در کاهش تعداد تصادفات داشته باشد.
۲. نظارت بر سیستم‌های فنی اتوبوس‌ها: اجرای کنترل‌های منظم و دقیق بر وضعیت فنی اتوبوس‌ها، خصوصاً در زمینه ترمز و لاستیک.
۳. آموزش رانندگان: آموزش‌های مستمر به رانندگان اتوبوس‌ها در زمینه مدیریت بحران، کنترل سرعت، و رعایت قوانین ایمنی.
۴. محدودیت‌های حمل مواد خطرناک: افزایش مقررات و محدودیت‌های بیشتر در حمل مواد سوختی و شیمیایی در جاده‌های عمومی و پرخطر ۵. رفع تحریم‌ها و نوسازی ناوگان حمل‌ونقل عمومی کشور با استفاده از فناوری روز جهان.
تاثیر تحریم‌ها بر کیفیت ناوگان حمل‌ونقل ایران
شاید بد نباشد بدانید که تحریم‌های آمریکا و سازمان ملل چه تأثیری بر کیفیت ناوگان شهری و بین‌شهری ایران داشته است.تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران طی سال‌های اخیر تأثیرات قابل توجهی بر بخش‌های مختلف اقتصادی کشور داشته‌اند. یکی از بخش‌های اصلی که تحت تأثیر مستقیم قرار گرفته است، ناوگان حمل‌ونقل کشور است.
.
کاهش عمر مفید ناوگان
به دلیل محدودیت‌های شدید در واردات قطعات یدکی و خودروهای جدید، میانگین سن ناوگان حمل‌ونقل ایران به طرز چشمگیری افزایش یافته است. بر اساس گزارش‌های رسمی، میانگین سن ناوگان جاده‌ای ایران از ۱۲ سال در سال ۱۳۹۰ به ۲۰ سال در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این مسئله باعث شده تا بسیاری از خودروهای تجاری و عمومی در کشور دچار فرسودگی شدید شده و کارایی و ایمنی آنها کاهش یابد.
.
کاهش واردات خودروهای جدید
در شرایط عادی، ایران سالانه بیش از ۵۰ هزار دستگاه کامیون و اتوبوس جدید وارد می‌کرد. اما با اعمال تحریم‌های شدیدتر، واردات این وسایل به کمتر از ۱۰ هزار دستگاه در سال رسیده است. این کاهش واردات به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل عمومی (اتوبوس‌ها و تاکسی‌ها) باعث فرسایش سریع‌تر سیستم‌های حمل‌ونقل شهری شده است.
.
افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات
یکی دیگر از پیامدهای تحریم‌ها، افزایش هزینه نگهداری و تعمیرات ناوگان است. به دلیل کمبود قطعات یدکی، بسیاری از شرکت‌های حمل‌ونقل مجبور به استفاده از قطعات بی‌کیفیت یا تقلبی شده‌اند. طبق گزارش‌ها، هزینه نگهداری و تعمیرات ناوگان در ایران طی سال‌های اخیر بیش از ۴۰ درصد افزایش یافته است.
.
کاهش کیفیت حمل‌ونقل عمومی
در کلان‌شهرهایی نظیر تهران، مشهد و اصفهان، کمبود اتوبوس‌های نو و سالم منجر به افزایش زمان انتظار مسافران و کاهش کیفیت خدمات شده است. به‌عنوان مثال، در تهران متوسط زمان انتظار مسافران برای اتوبوس‌های شهری از ۱۰ دقیقه در سال ۱۳۹۵ به بیش از ۲۵ دقیقه در سال ۱۴۰۲ رسیده است. این موضوع نه تنها نارضایتی عمومی را افزایش داده، بلکه بهره‌وری اقتصادی را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
.
کاهش ایمنی جاده‌ای
فرسودگی ناوگان حمل‌ونقل به‌طور مستقیم بر افزایش تصادفات جاده‌ای نیز تأثیر گذاشته است. بر اساس آمار رسمی پلیس راهنمایی و رانندگی، بیش از ۳۰ درصد از تصادفات جاده‌ای ناشی از مشکلات فنی خودروها (مانند ترمز، تایر و سیستم فرمان) است که به دلیل نبود قطعات یدکی باکیفیت رخ می‌دهد.
تحریم‌های بین‌المللی تأثیرات عمیق و گسترده‌ای بر کیفیت ناوگان حمل‌ونقل ایران گذاشته‌اند. کاهش عمر مفید خودروها، افزایش هزینه‌های نگهداری و تعمیرات، و کاهش ایمنی جاده‌ها از مهم‌ترین پیامدهای این شرایط هستند. به منظور مقابله با این چالش‌ها، نیاز به راهکارهای فوری و مؤثر برای نوسازی ناوگان و بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل احساس می‌شود
این آمارها نشان می‌دهد که تصادفات اتوبوس در ایران نه تنها به دلیل ضعف در زیرساخت‌ها، بلکه به علت عدم رعایت اصول ایمنی از سوی رانندگان و شرکت‌های حمل و نقل و همچنین عدم حضور مؤثر در بازارهای جهانی حوزه تولیدات جدید اتوبوس و مینی‌بوس نیز رخ می‌دهد.
