عبارت ـ عالین نجاتی: بالاخره پس از ۱۰۰ روز گمانه زنی و بلاتکلیفی «دکتر مهدی یونسی رستمی» از نیروهای شناخته شده اصلاح طلب و رییس ستاد انتخاباتی مسعود پزشکیان در مازندران، بعنوان بیست و سومین استاندار مازندران از هیات دولت رای اعتماد گرفت و به زودی جایگزین «یوسف نوری» در ساختمان سفید خیابان انقلاب ساری خواهد شد.
یونسی برای اصلاح طلبان به خصوص فعالان سیاسی در دهه های هفتاد و هشتاد چهره ای آشناست و از سوی دیگر پزشکی مشهور در بدنه جامعه سلامت استان است. اما ریشه های یونسی به دهه ۶۰ و دوران جنگ ایران و عراق بازمی گردد که بعنوان رزمنده و پزشک در صحنه حاضر بود و از آن دوران تجربه و ترکش های فراوانی به یادگار دارد.
همین چندوجهی بودن، یونسی را به یکی از ویژهترین استانداران مازندران بدل کرده است. چراکه همزمان می تواند با جناح های مختلف سیاسی و طبقه متوسط ـ که در دولت سیزدهم به حاشیه رانده شدند ـ ارتباط برقرار کند و از سوی دیگر به واسطه حرفه اش، یعنی پزشکی، با اهمیت صبر در سیاست به معنای “راهبردی زمانمند برای بهبود سیستمی بیمار” آشناست، و البته جنگ دیده است و به آسانی در برابر فشارهای سیاسی و اقتصادی تسلیم نمی شود.
زمین حاصلخیز اقتصاد و ضرورت باغبانی آن
مازندران کمبودها و مشکلات فراوانی دارد اما اگر نگاهی کارشناسی به آمارهای حیاتی اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی این استان در ۲دهه اخیر بیاندازیم، درخواهیم یافت که مازندران همواره در جمع ۵ استان نخست ایران از نظر کیفیت زندگی اقتصادی قرار داشته و نه تنها جایگاه خوبی در جدول فقر، فلاکت و توسعه متوازن دارد، بلکه در اکثر سالها در زمره استان هایی با بیشترین میزان پس انداز قرار دارد و کیفیت زندگی اقتصادی در این استان حداقل از ۲۵ ولایت دیگر ایران بهتر است.
دلایل این خُرسندی و ثبات اقتصادی را بیش از همه باید در جغرافیای ویژه این استان جستجو کرد که زمینه را برای رشد و خودکفایی کشاورزی و جذب گردشگر به مثابه یکی از مهمترین منابع درآمدزایی در شاخه خدمات فراهم آورده است، و هرگاه استاندارانی باکیفیت نظیر مرتضی حاجی(دولت سازندگی)، پنجه فولادگران و داوود کشاورزیان(دولت اصلاحات) و حتی سیدمحمد کریمی( دولت احمدی نژاد) بر سر کار بودند از این پتانسیل ها بیشترین بهره برداری به عمل آمده و آمارها به روشنی گویای جهش اقتصادی مازندران در این مقاطع زمانی است.
البته نباید از حدفاصل سالهای ۹۴ تا ۹۶ که با انعقاد برجام و استانداری ربیع فلاح جلودار همراه بود نیز به سادگی گذشت، که مازندران بیشترین رشد اقتصادی خود بعد از انقلاب را تجربه کرد و چه بسا اگر استاندار شاخص تری در آن دوران سکاندار امور بود، موفقیت های باثبات تر و چشمگیرتری به دست می آمد.
بنابراین یونسی در حوزه اقتصادی کار چندان دشواری ندارد و اولویتش باید بر رشد کشاورزی و گردشگری و افزایش رابطه با کشورهای اوراسیا به منظور تسهیل تجارت خارجی استان باشد و خود را درگیر زید و عمر و قیس نکند!
فرهنگ؛ بیماری که نیازمند تیمار است
اما برخلاف اقتصاد، وضعیت فرهنگی و هنری مازندران در ۲ دهه اخیر افولی چشمگیر را تجربه کرد، به طوریکه در دولت سیزدهم وضعیت فرهنگی استان در بدترین شرایط خود از ابتدای انقلاب تابحال قرار گرفت و همزمان با مهاجرت گسترده هنرمندان و فرهنگ دوستان به پایتخت، شاهد کاهش چشمگیر کمیت و کیفیت تولیدات فرهنگی و هنری در مازندران هستیم. فرهنگ زیربنای توسعه در مازندران است، چراکه طبرستان از دیرپاترین تمدن های محلی در ایران است که در طول تاریخ از فرهنگ اصیل خود به عنوان سکوی پرشی در حوزه های سیاسی و اقتصادی استفاده کرده است. در دهه ۷۰ چیزی حدود ۱۰درصد درآمد ناخاص داخلی مازندران از طریق فعالیت های فرهنگی و هنری حاصل می شد که ذکر جزییاتش در این متن نمی گنجد. امروز اما این عدد به کمتر از ۱/۵درصد رسیده که خود گویای وضعیت بیمارگونه فرهنگ در جغرافیای توسعه مازندران است. بنابراین برخلاف حوزه اقتصادی، دکتر یونسی کار دشواری در حوزه فرهنگی و هنری پیش رو دارد.
جامعه و سیاست؛ پاشنه آشیل یونسی
اما ازهمه آنها مهمتر وضعیت سیاسی و اجتماعی مازندران است که در فاصله گرفتنِ مردم از مسئولان و افزایش بی اعتمادی به آنها نمایان شده است. وضعیتی که مبتلابه تمام ایران است و طبیعتا در استانی به شدت سیاسی در مازندران بروز و ظهور بیشتری دارد. درواقع دشوارترین ماموریت یونسی (حداقل در ۲ سال نخست) جلب دوباره اعتماد عمومی به قوه مجریه است. اعتمادی که پس از وقایع سالهای ۹۶، ۹۸ و ۱۴۰۱ به مرور کاهش یافت و معضلات جدی زیست محیطی و اجتماعی نظیر بحران زباله، شکنندگی کم سابقه پایداری محیط زیست، خالص سازی و گوشه گیری سازمان های مردم نهاد در مازندران آن را تشدید کرد.
شاید برخی از اهالی سیاست بر این عقیده باشند که «مهدی یونسی» از توان و کاریزمای لازم برای اجماع سازی و ایجاد وفاق برخودار نیست، اما نگارنده نظری کاملا متفاوت دارد و معتقد است شخصیت حقیقی یونسی به واسطه حرفه پزشکی و مواجهه بی واسطه و مداوم او با اقشار مختلف اجتماعی، درکنار برخی از صفات شخصی اش نظیر؛ قاطعیت و پایبندی به اصول سیاسی و گفتمانی اصلاحات، وی را به صورت بالقوه آمده پیاده سازی ایده وفاق ـــــــــ نه از نوع شرکت سهامی ــــــــــ بلکه از حیث تنوع و کثرت گرایی کرده است و اگر معاونان و نیروهای اثرگذار ستادی به درستی انتخاب شوند و همزمان در انتخاب و انتصاب مدیران کل دستگاه های اجرایی و فرمانداران نهایت دقت و وسواس را به خرج دهد می تواند به یکی از موفق ترین استانداران پس از انقلاب بدل شود، چون بلد است حرف آخر را بزند!
ایران و روزهای دشوار پیش رو
اما فراتر از فرصت ها و تهدیدهای محلی، نباید فراموش کرد که ایران در یکی از حساس ترین مقاطع تاریخی خود قرار دارد. مشکلات ناشی از ناترازی های مختلف از انرژی تا اقتصاد، وضعیت پیچیده منطقه و جهان، به خصوص با وجود همزمانی دو جنگ بزرگ و بی سابقه در شرق اروپا و غرب آسیا و البته روی کارآمدن مجدد دونالد ترامپ در ایالات متحده که بازگشت نسخه “فشار حداکثری” را محتمل کرده، ایران را در شرایط خاص و دشواری قرار داده است. امروز دیگر نه از به جریان افتادن دلارهای نفتی در دولت سازندگی خبری هست و نه از یک آشتی بزرگ ملی در دوران اصلاحات. نه خزانه ای بی انتها مانند ۶ سال اول ریاست جمهوری احمدی نژاد در کار است ونه بویی از امید دوران روحانی و چشم انداز بهبود از طریق برجام به مشام می رسد، و البته خبری از یکدستی بی چون و چرای دولت مرحوم رییسی نیز در کار نیست. مسعود پزشکیان در یکی از سردترین انتخابات های ریاست جمهوری و در شرایطی سکان قوه مجریه را در دست گرفته که چالش های اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی در اوج خود قرار دارد و پرونده های فساد اقتصادی نیز رقم هایی را به ثبت می رسانند که خواندن صفرهایش از توان چشم غیرمسلح خارج است.
مخابره وفاق؛ نخستین پیام یونسی
پزشکیان بی شک در سخت ترین شرایط بعد از انقلاب راهی پاستور شد و در مقیاس کوچکتر وضعیت برای دکتر یونسی نیز چنین است. او از معدود استاندارانی است که مثل رییس دولتش هیچ فرصتی برای ماه عسل ندارد و باید از همان نخستین روزها دشوارترین تصمیمات را اتخاذ کند.
وی در نخستین دیدار رسمی اش پس از کسب رای اعتماد به دیدار آیت الله لایینی نماینده ولی فقیه در استان رفت و در آن دیدار دست همکاری خود را پیش آورد و پیام وفاق را از مصلای ساری به سراسر استان مخابره نمود. اگر آنها که از پیروزی پزشکیان سرخورده و غمگین هستند و موقعیت خویش را متزلزل می بایند این پیام را دریافت و هضم کنند و برای رشد و موفقیت مازندران و ایران در کنار یونسی قرار بگیرند، و همزمان کسانی که به پزشکیان رای داده یا هم نظر دولت فعلی هستند به جای سهم خواهی، همدلی و همراهی کنند؛ افق روشن است. وگرنه بزرگترین دشمن جامعه آرمانی مدنظر یونسی، کارشکنی مخالفان و سهم خواهی همراهان است.
