مرکز آمار ایران اخیرا با انتشار گزارش «توزیع درآمد در ایران» در وبسایت رسمی خود، از جدیدترین دادههای مربوط به بررسی نابرابری اقتصادی در مناطق شهری و روستایی ایران رونمایی کرد.
یکی از مهمترین شاخصهای توزیع درآمد که در گزارش مرکز آمار ایران مورد بررسی قرار گرفته، ضریب جینی است. ضریب جینی، عددی بین صفر و یک است؛ رقم یک که نشاندهنده بیشترین مقدار نابرابری است، به این معناست که یک فرد در جامعه تمامی درآمد را در اختیار دارد. از سوی دیگر اما ضریب جینی صفر به این معناست که تمامی افراد به یک نسبت از کل درآمد جامعه بهرهمند میشوند.
ضریب جینی ایران در کف ۸ ساله
بر اساس آمار مرکز آمار ایران، ضریب جینی کل کشور در سال ۱۴۰۳ با ثبت رقم ۰.۳۸۷ نه تنها ۲.۷۳ درصد نسبت به سال ۱۴۰۲ کاهش یافت، بلکه کمترین رقم از سال ۱۳۹۵ به این سو را ثبت کرد.
گزارش مرکز آمار، دادههای ضریب جینی را به تفکیک مناطق شهری و روستایی نیز ارائه کرده که طبق آن، نابرابری در توزیع درآمد، هم در شهرها و روستاها کاهش یافته است. طوری که ضریب جینی مناطق شهری از ۰.۳۸۲۰ در سال ۱۴۰۲ به ۰.۳۶۸۹ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش یافت و در مناطق روستایی نیز این رقم از ۰.۳۵۸۳ به ۰.۳۵۳۲ رسید.
مرکز آمار ایران در بخشی از گزارش خود به بررسی دادههای ضریب جینی سال ۱۴۰۳ به تفکیک استانهای کشور پرداخته است.
با استناد به این آمارها، بالاترین ضریب جینی در مناطق شهری با رقم ۰.۴۵۹۱ متعلق به استان سیستان و بلوچستان بود که در مقایسه با سال قبل ۹.۳ درصد افزایش یافت. در رده دوم، استان گلستان قرار داشت که ضریب جینی آن با رشد ۱.۶۷ درصدی، به ۰.۴۰۶۴ رسید. استان تهران نیز با ضریب جینی ۰.۳۸۶۶ در رده سوم قرار گرفت.
از سوی دیگر اما سه استان کرمان، گیلان و قزوین با ضریب جینیهای به ترتیب، ۰.۲۵ واحد، ۰.۲۶ واحد و ۰.۲۷ واحدی، شاهد کمترین نابرابری بودند.
وضعیت ضریب جینی استانها در مناطق روستایی متفاوت از مناطق شهری بود؛ در روستاها، بیشترین ضریب جینی به استان هرمزگان اختصاص یافت و این شاخص در هرمزگان با رشدی ۴.۶ درصدی نسبت به سال گذشته به ۰.۳۶۹۷ رسید. ضریب جینی مناطق روستایی استان همدان نیز با وجود کاهش ۷.۱ درصدی، معادل ۰.۳۹۴۸ درصد بود و در رتبه دوم قرار گرفت.
>این در حالی بود که دو استان گیلان و قزوین با ارقام به ترتیب ۰.۲۴۰۸ و ۰.۲۴۹۲ واحدی، کمترین ضریب جینی را در مناطق روستایی تجربه کردند.
مازندران نیز در زمره استانهایی با کمترین شکاف طبقاتی است